İnsan Hakları İzleme Örgütü, Türk polisinin göz yaşartıcı gaz kapsüllerini doğrudan göstericilerin üzerine fırlatmasını eleştirdi.
Merkezi New York’ta bulunan örgütün Türkiye şubesi tarafından yapılan açıklamada, polisin özellikle Gezi Parkı protestoları sırasında bu kapsülleri doğrudan göstericilerin üzerine fırlatmasının, bunları tehlikeli mermilere dönüştürdüğü ve ciddi yaralanmalara yol açtığı bildirildi.
Örgüt, göz yaşartıcı gaz kapsüllerinin göstericilerin üzerine doğrudan ve yakın mesafeden atılması yüzünden göz kaybı da dahil olmak üzere 10 ağır yaralanma olayı yaşandığını kaydetti. Türkiye’deki yerel grupların tuttuğu kayıtları da değerlendiren İnsan Hakları İzleme Örgütü, polisin toplumsal olayları yatıştırmak amacıyla kullanılan bu araçları ‘kötüye kullandığı’ sonucuna varıyor.
Polis, Gezi Parkı protestoları sırasında göstericilere karşı basınçlı su, göz yaşartıcı gaz kapsülü ve biber spreyi kullandı. Haber kaynaklarında ve internette çıkan görüntülerde de özel bir tabancayla fırlatılan göz yaşartıcı gaz kapsüllerinin ve biber spreyinin göstericilere karşı yakın mesafeden, doğrudan hedef alınarak ve aşırı miktarlarda kullanıldığı gözleniyor. Ayrıca bazı haber organları, polisin basınçlı su sıkan TOMA araçlarının su depolarına biber spreyinde kullanılan ve deride tahrişe yol açan kimyasal maddeyi karıştırdığını da görüntülemişti.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, hükümete göz yaşartıcı gaz ve biber spreyinin ne zaman ve nasıl kullanılabileceğine dair yönergeleri gözden geçirme, bunların kapalı mekanlarda ve insanlar doğrudan hedef alınarak kullanılmasının yasak olduğunu açıkça vurgulama ve bunlara uymayan polisleri de cezalandırma çağrısı yaptı.
Örgütün Türkiye araştırmacısı Emma Sinclair-Webb de, “Biber gazı kapsülleri doğrudan göstericilere atıldığında ciddi, hatta ölümcül yaralara sebep olabiliyor. Gezi Parkı’nda bu durum tekrar tekrar yaşandı. Bu kapsülleri böylesine sorumsuzca kullanan polisler ve amirleri, gereksiz zarara yol açmak ve hayati tehlikeye neden olmaktan sorumlu tutulmalı” diye konuştu.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi bir Türk vatandaşının 2006’da yaptığı başvuruyu değerlendirmiş ve geçen ay aldığı kararda, Türk polisinin göz yaşartıcı gaz kapsülünü uygun olmayan biçimde doğrudan göstericilerin üzerine atarak 13 yaşında bir çocuğun yaralanmasına yol açmasının insan hakkı ihlali olduğuna karar vermişti. Mahkeme, bunların kullanımından kaynaklanan ölüm ve yaralanma tehlikesini azaltmak için yetkililere daha fazla önlem alma çağrısında bulundu.
İnsan Hakları İzleme örgütü, polisin Gezi Parkı protestoları sırasında göstericilere karşı plastik mermi de kullandığını hatırlattı, Tabipler Birliği’nin topladığı belgelere dayanarak 27 Haziran tarihine kadar 11 kişinin plastik mermi ve göz yaşartıcı gaz kapsülüne hedef olması nedeniyle gözlerini kaybettiğini bildirdi. Örgüt ayrıca Milliyet gazetesinin bir haberinden alıntı yaparak polisin üç hafta içinde 130 bin göz yaşartıcı gaz kapsülü kullanarak stoklarının neredeyse tamamını erittiğine dikkati çekti.
